Magonjwa ya Kuku


Magonjwa ya kuku yapo mengi. Hata hivyo siyo yote yanatokea mara kwa mara hapa Tanzania. IIi uweze kudhibiti yale yanayotokea katika kundi lako unahitaji kufahamu dalili za jumla za magonjwa hayo. Unapoigundua moja au zaidi ya dalili za ugonjwa au wadudu chukua hatua mara moja. Yapo magonjwa ambayo yanaweza kuangamiza kundi lote la kuku katika.muda mfupi.




Jihadhari na uwezekano wa kupatwa na hasara zinazoletwa na magonjwa ambayo unaweza kuyazuia.



Dalili za Jumla za Magonjwa ya Kuku



•      Kuku kupoteza hamu ya kula.



•      Kuzubaa na kukaa mahali pamoja kwa muda mrefu (Kutochangamka).



•      Kushuka kwa kiwango cha utagaji wa mayai.



•      Vifaranga kutokua upesi au kudumaa. - Macho kuwa na rangi nyekundu.



•      Kujikunja shingo.



•      Kutetemeka, kutoa majimaji puani, mdomoni na machoni.



•      Kutoa mharo (kinyesi) wa rangi ya kijani au wenye mchanganyiko na damu au cheupe.



•      Kukonda.



•      Kukohoa.



Ukiona moja au zaidi ya dalili hizi katika kundi lako chukua hatua za kutibu zilizoelezwa hapa chini. Kama hali ni ngumu zaidi omba msaada kwa mtaalam wa tiba ya mifugo ili achunguze mara moja na kukushauri jambo la kufanya.



Ugonjwa
Chanzo
Dalili
Kudhibiti na Kutibu

1. Kideri
Virusi
Kukohoa, kupumua
Vifaranga
wachanjwe

(Newcastle)

kwa shida.
katika juma lao la



Mwili
kwanza.  Chanjo  la pili


kukosa nguvu; shingo
wanapofikisha umri  wa
miezi 4 na nusu.


kujikunja.



Kuharisha kijani.
Chanja kuku kila baada ya



Kuku hufa wengi
miezi mitatu



Kuhara damu.














2. Kuhara damu
Bakteria
Kuku hujikusanya pamoja.
•
Tunza
usafi
katika

(Coccidiosis)

Hawachangamki.

banda.






Hushusha mbawa.
•
Lisha vifaranga chakula





kilichochanganywa











na   dawa
ya
kinga









coccidiost

kama









Amprolium au Salfa.








•
Watenge
kuku
wote








Walioambukizwa

na








Wapatie dawa kama









 Amprolium au salfa au









Esb3.



3. Ndui ya kuku
Virusi
Malengelenge kwenye
•
Kuchana

kuku
wote

(Fowl pox)

kishungi na kope za


wakiwa
na  umri
wa



macho
na
sehemu zisizo

miezi miwili.





na manyoya.


•
Watenge

kuku
wote









walioambukizwa

na









wapewe antibiotic kama









OTC plus au salfa.



4. Mafua ya kuku
Bakteria
Kuku uvimba uso  na
•
Usafi wa banda



(Fowl coryza)

macho




•
Kuchanja kuku wote




Kamasi hutirirka puani na
•
Kabla hawajaambukizwa



mdomoni




kama
ni

tatizo
sugu



Kuhema  kwa
shida
hata

katika eneo





kukoroma.



•
Watibu

wanaougua



Kukohoa.




kwa kutumia anti biotic









kama sulphamethazine,









streptomycine

na









vitamin





5. Kuharisha
Bakteria
Kuharisha
nyeupe
na
•
Usafi
wa
vyombo
na

nyeupe

hamu ya kula kupungua.

banda kwa ujumla









•
Watenge


kuku






wagonjwa











•
Tumia

dawa
kama









Furazolidone

au









Sulfadimidine










•
Hata


vitunguu





















saumu
menya
robo





kilo
utwange
nu





kuchanganya
na





Maji lita moja. Chuja
uwapatie maji haya kwa
muda wa wiki moja.











Wadudu washambuliao Kuku












Viroboto, Chawa,

Kuku  hawatulii,  hujikuna
Wadudu
washambuliao

Papasi

mara kwa mara.
Kuku






Hupungukiwa na damu na
Usafi
wa
banda
na



uzito

mazingira





Wadudu
huonekana
Banda
lipitishe  hewa  ya



mwilini

kutosha ili liwe kavu






Nyunyizia kuku na banda





zima dawa za kuua wadudu





kama vile Akheri powder,





Malathion, Servin n.k
















































Njia kuu za ujumla za kudhibiti magonjwa ni:



•      Kutunza hali ya usafi ndani ya banda na kudhiditi kusiwe na unyevu

•      Matandazo yakichafuka yabadilishwe.



•      Vyombo vya maji visafishwe kila siku



•      Jitahidi uepuke kufuga kwa njia ya huria ili kuku wako wasiambukizwe magonjwa kirahisi

•      Epuka kufuga kuku wako pamoja na bata na khanga.Hawa ni wabebaji wa vimelea vya magonjwa ya kuku japo wao hubaki salama.

•      Zingatia ratiba za chanjo kwa magonja yasiyo na tiba kama kideri na mengineyo ya virusi



Comments

Post a Comment

Popular posts from this blog

Kilimo cha Kisasa cha Mahindi

Image
"Kulingana na msimu mahindi hupandwa mwanzoni mwa mwezi wa 11 baada ya mvua za kwanza kunyesha (specifically from 1 st to 15 th day of November) ambayo huvunwa mwezi Machi mwishoni au aprili mwanzoni. Pia mahindi hupandwa mwanzoni mwa mvua za masika yaani mwezi wa pili mwishoni na mwezi wa tatu mwanzoni ambayo huvunwa mwezi Julai katikati na Agosti mwanzoni...." KUANDAA SHAMBA, KUPANDA NA KUPALILIA 1. Kuandaa Shamba, Kusafisha, Kulima/Kutifua Ni vyema mashamba yaandaliwe mapema kabla ya msimu wa kupanda haujaanza ili kumpa mkulima fursa ya kupanda kwa wakati unaotakiwa. Kuna njia mbalimbali zinazotumika kuandaa mashamba. Kati ya njia hizi ni pamoja na kufyeka, kung’oa visiki na kulima. Shamba linaweza kulimwa kwa kutumia: i). Jembe la mkono - wengi wanatumia ii). Jembe la kukokotwa na wanyama kama ng’ombe iii) . Power tillers iv). Matrekta Matumizi ya trekta, power tillers na jembe la kukokotwa na wanyama yanapunguza nguvu kazi kwani vinachimbua udongo na kuufanya kuwa tif...
Read more

Tajirika na Zao la Soya (Glycine max) - Part 2

Image
....kutokana na mavuno ya soya, mkulima anaweza kupata mapato mengi ukilinganisha na mazao kama mahindi na maharage kwa eneo lililosawa na eneo la soya. Ukweli huu unabainishwa na tathmini iliyofanyika mwaka wa 2005 na Wizara ya Kilimo na Chakula, juu ya hali kilimo cha soya nchini. 4. WADUDU, MAGONJWA NA WANYAMA WAHARIBIFU Wadudu Wadudu mafuta (Aphids) Kwa sasa, nchini Tanzania soya haishambuliwi sana na wadudu kama ilivyo sehemu nyingine ambako zao hilo hulimwa kwa wingi. Hata hivyo endapo wadudu watatokea mkulima anashauriwa kutumia dawa za wadudu kama Thiodan 35% EC na Sumithion 50% EC kwenye kipimo cha mililita 40 za dawa na lita 20 za maji au kipimo kinacho pendekezwa katika dawa husika. Upuliziaji wa dawa ufanywe kulingana na kiasi cha mashambulizi ya wadudu kwenye mazao. Tofauti na mazao kama mahindi na maharage, hakuna wadudu waharibifu wa soya ghalani. Hivyo zao hilo linaweza kutunzwa kwa muda mrefu ghalani bila kuwa na athari za wadudu. Kwa mkulima na wafanyabiashara, kuto...
Read more

Muongozo wa Kilimo Bora cha Nanasi

Image
“ Kilimo cha nanasi kinapendelea hali ya hewa ya joto na husitawi vema katika mwinuko kati ya mita 0-1750 kutoka usawa wa bahari. Mwinuko wa mita 1300 hadi 1750 hufaa zaidi kwa uzalishaji wa nanasi kwaajili ya kusindika na mwinuko chini ya hapo hufaa zaidi kwaajili ya ulaji wa moja kwa moja. Mahitaji ya joto ni kati ya nyuzi joto 18 °C hadi 35 °C. ” Utangulizi Nanasi ni tunda la kitropiki, linapendwa na walaji wengi kwa sababu ya ladha yake tamu na harufu yake nzuri. Tunda hili laweza liwa mara tu baada ya kuvunwa, baada ya kulipika, au kama juisi. Nanasi ni chanzo kizuri cha vitamin A na B, pia inakiwango kingi tu cha vitamin C pamoja na madini kama vile: patasiam, magnesiam, kalsiam, na madini chuma. Asili ya nanasi inaaminika kuwa ni Brazil na Paraguay huko Amerika ya Kusini. Hapa Tanzania, nanasi hulimwa zaidi maeneo ya Bagamoyo, Kibaha (Pwani), Tanga, Mtwara, Lindi, Geita na Mwanza. Lakini pia maeneo yote ya pwani ya Tanzania yanafaa kwa kilimo cha nanasi. Hali ya hewa Kilimo c...
Read more